فصلنامۀ تخصصی معماری، مرمت و شهرسازی رف
خاستگاه و ماهیت نظریۀ مولد، مبتنی بر تئوری طراحی، با تمرکز بر طراحی در رشته معماری
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد معماری اسلامی، دانشکده هنر و معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا ع، مشهد، ایران
2 دکتری تخصصی، استادیار، معماری گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران
3 پژوهش هنر گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران
چکیده
تئوری طراحی، هستۀ معرفتی و دانش شناسانه در فرایند طراحی، و بن‌مایه هویت‌بخش آن است. درک این تئوری به صورتی که به فلسفه علم انسان معاصر نزدیک باشد، باعث می‌گردد که مسئله تعریف و استفاده از دستاوردهای علمی سایر رشته‌های مرتبط به معماری، در کنار سایر منابع درون رشته‌ای مطرح گردد. نکته مهم در این باره، داشتن الگویی است که بتواند بر پیچیدگی‌های ناشی از بین‌رشته‌ای و چندوجهی بودن این مقوله فائق بیاید. همچنین به صورتی این مقوله را باید بیان کند که درک آن برای طراحان، به زبان و روش جدید آنان، یعنی فرایندهای چرخه گونه الگوریتمیک و پارامتریک از مفاهیم، نزدیک باشد. از سویی دیگر، باید توان هماهنگ‌سازی این جنبه‌های مختلف غالباً نظری و مرتبط با طراحی معماری را به سمت ایجاد هم‌افزایی نیز داشته باشد. براین‌اساس، هدف پژوهش جاری ارائۀ تعریف سیستماتیکی از تئوری طراحی، در سه سطح، ترویج، تطبیق و تولید علم، در برداشتی فرایند محور و مولد گونه برای ارتقاء آن به نظریه مولد است. پژوهش حاضر، با روش کیفی و نوع بنیادین خود، ضمن اتکای به گردآوری منابع کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از گفتمان تحلیلی و توصیفی، شکل‌گرفته است. باتوجه‌به این که تئوری طراحی در هسته بسیاری از زمینه‌های مختلف طراحی، از جمله طراحی صنعتی، طراحی مهندسی، طراحی معماری و موارد دیگر قرار دارد، کاربرد نتایج این پژوهش نیز می‌تواند علاوه بر معماری به سایر رشته‌های طراحی محور کمک کند. همچنین از لحاظ روش‌شناسی، دارای دستاورد نوینی در ارائه راهکارهایی ضمنی برای بیان فرایند مواجه با پیچیدگی، بسیط گونگی و ابهام‌های ناشی از چندوجهی بودن تئوری طراحی است. بدیهی است الگوی ارائه شده برای این امر، موجب شکل‌گیری ساختار فکری پژوهشگران به سمت دیدگاه‌های بین‌رشته‌ای مبتنی بر مقوله مشترکی به نام طراحی و روش مشترکی به نام واقعیت و داده پنداری می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
)