فصلنامۀ تخصصی معماری، مرمت و شهرسازی رف
تدوین مدل جامع فرایند طراحی مشارکتی در مراکز آموزشی دانش آموز محور
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشگر دکتری معماری، گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه ازاد اسلامی کرج
2 استادیار، گروه معماری، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران.
چکیده
آموزش به سمت تربیت یادگیرندگان متفکری که خلاق، نقاد، محقق، مستقل و فعال هستند، سوق پیدا‌کرده-است که در قالب آموزشی تحت عنوان ساختن‌گرایی با رویکرد آموزش دانش‌آموز‌محور طی یک فرایند یاددهی فعال و مشارکتی مطرح می‌شود. از آنجاییکه طراحی مشارکتی به عنوان یکی از راهکارهای دستیابی به طراحی بهینه در معماری مطرح می‌شود ؛ بـه منظـور کنتـرل ایـن امـر ، مشارکت ذی‌نفعان در تمام بخش‌های فرایند-طراحی به‌عنوان یک ضرورت مدنظر است. بدین ترتیب نمود مشارکت در درک و ابزازهای مختلف در جهت دستیابی به ادراک مناسب در مسیر فرایند طراحی نمود‌می‌یابد. مقاله حاضر به‌هدف تبیین فرایند‌طراحی مشارکتی فضاهای معماری بر اساس رویکردهای دانش‌آموز‌محور در مسیر دستیابی به مدلی کامل‌تر به جهت تامین بیشترین بازدهی در فضاهای اموزشی انجام‌گرفته‌است. تحقیق پیش‌رو پژوهشی کیفی است که با روش توصیفی- تحلیلی به صورت ترکیبی از تحلیل استقرایی و قیاسی و با استفاده از محتوای بر‌گرفته از متون تخصصی مربوط به رویکردهای آموزشی و فرایندهای طراحی معماری و نیز ویژگی‌های کاربر به عنوان حلقه‌واسط میان آن‌ها به تحلیل محتوای نظریات هر یک از این حوزه‌ها و روابط و تاثیرات مولفه‌های این مقولات بر یکدیگر پرداخته است. بررسی‌ها نشان‌می-دهد که فرایند طراحی مشارکتی به تنهایی نمی‌تواند زمینه‌های بستری مناسب برای آموزش طبق جدیدترین رویکردهای آموزشی موفق در دنیا را هموار سازد، چرا که تحقیقات در زمینه ی رویکردهای آموزشی نیز بر فردیت هر دانش اموز و توجه به ویژگی های متمایز فردی در امر آموزش تاکید-دارد. لذا شناسایی ویژگی‌های فردی در کنار عوامل موثر بر فرایند‌طراحی مشارکتی میتواند مدلی کامل‌تر از فرایند طراحی ارائه دهد. بنابراین نتایج طی ارائه ی یک مدل جامع پیشنهادی نشان‌می‌دهد که طراح جهت دستیابی به یک فرایند طراحی کارا و جامع نیازمند تطبیق چند الگو در لایه‌های مختلف است که از مرحله ی برنامه‌ریزی تا تصمیم‌گیری و برنامه‌دهی اغاز ودر مرحله کشف مولفه‌های ادراک در سه حوزه ی فردی، اجتماعی و مکانی به صورت متمایز تا مرحله طراحی و دستیابی به کالبد نهایی در هشت لایه ادامه می یابد.
کلیدواژه‌ها
)