اصول اخلاقی انتشار مقاله

"این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین اساس «منشور و موازین اخلاق در پژوهش»  و کمیتۀ بین‌المللی اخلاق در انتشار (COPE) می‌باشد و از آیین‌نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌نماید".  

 

وظایف و تعهدات نویسندگان

- مسئولیت نهایی محتوای کامل مقاله ارسالی برعهده نویسنده است. شایسته است یافته‌های مقاله به طور کامل گزارش شود و در ارائه یافته‌ها و تفسیر و تحلیل آنها دقت کامل به عمل آید، مقاله حاوی جزئیات و منابع کافی باشد به‌نحوی‌که امکان دسترسی سایر پژوهشگران به مجموعه داده‌های یکسان جهت تکرار پژوهش وجود داشته باشد.

- مقاله‌های ارسالی باید در حوزه تخصصی نشریه و حاصل کار پژوهشی نویسنده یا نویسندگان باشند و به‌صورت علمی و منسجم، مطابق با راهنمای نشریه آماده شده باشند.

- موضوعات پژوهش باید اصیل و دارای اعتبار علمی - پژوهشی باشند و به تولید دانش جدید و ارتقاء کیفیت زندگی منتهی شوند.

- مرز میان دستاوردهای علمی پژوهشگر و یافته‌های اخذ شده از کار سایر پژوهشگران باید روشن، شفاف و بدون ابهام باشد.

- گزارش پژوهش باید حاوی نگرش، پردازش، استدلال، استنتاج و دستاورد یا اندیشه‌ای نو باشد و از بازنویسی گفته‌های دیگران، زیاده‌نویسی، کلی‌گویی و جزم‌اندیشی پرهیز شود.

- مقاله‌های برگرفته از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد، دکتری و طرح پژوهشی، متعلق به دانشگاه یا سازمانی است که پایان‌نامه یا طرح پژوهشی در آن‌جا تدوین شده است؛ بنابراین کلیه مقاله‌های برگرفته از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی باید با نام دانشگاه یا سازمان مربوطه انتشار یابند.

- نویسندگان باید از هرگونه رفتار سوء پژوهشی پرهیز کنند. مصادیق این سوءرفتارها عبارت است از:

جعل داده‌ها (Fabrication): به معنای گزارش مطالب غیرواقعی و ارائه داده‌ها یا نتیجه‌های ساختگی به‌عنوان نتیجه و یافته‌های شخصی مانند ارائه نتیجه‌های ساختگی به‌عنوان نتیجه یا خروجی نرم‌افزار یا پیمایش و یا جابه‌جا کردن نتیجه‌های یک بررسی با نتیجه‌های بررسی دیگر.

تحریف داده‌ها (Falsification):به معنای ثبت و ارائه نتیجه‌های پژوهش به‌نحوی‌که مواد و ابزار پژوهش یا فرایند جمع‌آوری داده‌ها دست‌کاری شود یا داده‌ای حذف یا تغییر یابد و نتیجه پژوهش در راستای اهداف خاص دنبال شود.

سرقت علمی (Plagiarism): به معنای اقتباس نزدیکِ افکار و الفاظ نویسنده دیگر، تناظر یک‌به‌یک در بیان اندیشه‌ها و شباهت‌های ساختاری در نوشتار یا انتساب ایده‌ها، فرایندها، نتیجه‌ها با کلمه‌های دیگران به خود بدون ارجاع مناسب و یا ترجمه کل یا بخشی از آثار دیگران بدون کسب اجازه از مبادی ذی‌ربط و معرفی آن به‌عنوان یک پژوهش اصیل علمی.

اجاره علمی: بدین معنا که پژوهشگر به‌جای آنکه خود به انجام پژوهش و نگارش مقاله بپردازد، افرادی را برای این منظور به کار گیرد و خود در انجام پژوهش و نگارش مقاله نقش چندانی نداشته باشد و با دخل و تصرف اندک، آن را با نام خود منتشر کند.

- نویسندگان موظف هستند در صورت استفاده مستقیم یا غیرمستقیم از آثار دیگران، به آنها استناد کنند. این موضوع در زمان بازگفت و بازنویسی نیز باید رعایت شود. بدین معنا که نویسندگان زمانی که اطلاعاتی را از منبعی همراه با حفظ معنی اصلی متن و منظور نویسنده، با استفاده از واژه‌های خود نقل می‌کنند باید به منبع اصلی آن ارجاع دهند.

- نویسندگان موظف به استفاده از منابع موثق و معتبر هستند و نباید از منابع مشکوک یا فاقد اعتبار علمی استفاده و یا به آنها ارجاع دهند.

- نویسندگان مقاله باید از تعیین نویسنده افتخاری (فردی که نقشی در جنبه‌های علمیِ پژوهش نداشته است) و حذف نویسنده حقیقی (فردی که نقش به سزایی در جنبه‌های علمیِ پژوهش داشته است) خودداری کنند.

- نویسنده در هر زمانی که متوجه هرگونه خطا و بی‌دقتی در مقاله خود شود نشریه را در جریان آن قرار داده، نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را باز پس گیرد

- نویسنده مسئول مکاتبات موظف به پاسخ‌گویی به ابهامات و ایرادات مطرح شده در مورد مقاله و انتقال نظرات و مکاتبات مهم به سایر نویسندگان و تنظیم روابط میان آنها است.

- حصول اطمینان از وجود نام، اطلاعات و نقش هر یک از نویسندگان (نویسنده مسئول و نویسنده (گان) همکار) و نبود نامی غیر از پژوهشگران درگیر در انجام پژوهش. نام کلیه افرادی که در اجرای پژوهش کمک کرده‌اند اما معیارهای درج نام در بخش نویسندگان مقاله را ندارند، در بخش سپاسگزاری و با ذکر نوع مشارکت آورده شود.

- اگر پژوهشگر بدون هیچ تلاشی برای اطلاع‌رسانی به استاد راهنما یا سرپرست گروه پژوهشی، مطلبی را با نام او منتشر کند، تمام مسئولیت برعهده پژوهشگر است و پس از آن استاد راهنما یا سرپرست گروه پژوهشی باید ضمن اقدام قانونی نتیجه را به نشریه اطلاع دهد.

- نویسندگان اجازه ارسال موازی مقاله را ندارند. ارسال هم‌زمان یک مقاله، برای بررسی و چاپ به دو یا چند نشریه چاپی و یا الکترونیکی مجاز نیست.

- ارسال مجدد یک مقاله چاپ شده در نشریه چاپی یا الکترونیکی به نشریه دیگر برای بررسی و چاپ غیرمجاز است.

- نویسندگان مجاز به انتشار هم‌پوشان نیستند، بدین معنا که داده‌های پیشین خود را با اندکی تغییر در متن، در مقاله‌ای با عنوان جدید به چاپ برسانند.

- درصورتی‌که نتایج پژوهش در یک مقاله به‌صورت یکپارچه قابل‌انتشار باشد، نویسندگان مجاز به انتشار تکه‌ای نتایج پژوهش خود در قالب چند بخش جداگانه و مقاله مستقل نیستند.

- تمامی نویسندگان موظف‌اند فرم تعهد اخلاقی و درخواست بررسی مقاله را که ترتیب نویسنده‌ها و نویسنده مسئول مکاتبات را نیز به نشریه معرفی می‌کند، امضا کنند و به دفتر نشریه تحویل دهند.

 

وظایف سردبیر و اعضای هیئت تحریریه و مدیر اجرایی

- انتخاب داوران شایسته باتوجه‌به زمینه تخصصی، تجربه علمی و کاری، و نیز احترام به درخواست‌های مستدل و منطقی نویسنده(گان) در مورد داوری مقاله توسط داوران خاص

- اجتناب از آشکارسازی اطلاعات و مشخصات نویسنده(گان) و داوران در فرآیند ارزیابی مقاله و احتراز از ارائه اطلاعات مقاله و بحث درباره جزئیات آن با دیگران

- سردبیر و اعضای هیئت تحریریه باید از صحت، دقت و رعایت انصاف در داوری مقاله‌ها اطمینان یابند.

- سردبیر و اعضای هیئت تحریریه باید ارزیابی خود را با تمرکز بر محتوای عقلانی مقاله‌ها و بدون دخالت نظر و سلیقه شخصی و محتوای فکری خود ارائه دهند.

- سردبیر و اعضای هیئت تحریریه نشریه باید رفتارهای سوء پژوهشی شناسایی شده توسط خود یا داوران نشریه را با دقت بررسی کنند و پیگیری‌ها و اقدامات لازم را انجام دهند.

- سردبیر، هیئت تحریریه و مدیر اجرایی موظف‌اند در صورتی که مقاله‌ای در حوزه تخصصی و موضوعی نشریه قرار ندارد و یا امکان داوری مقاله برای نشریه فراهم نیست، مراتب را در کوتاه‌ترین زمان به نویسندگان اطلاع دهند.

- مدیر اجرایی نشریه موظف به اعلام سریع نتیجه تصمیم‌گیری نهایی در مورد پذیرش یا رد مقاله به نویسنده مسئول مکاتبات است.

 

مسئولیت‌های داوران (Reviewers’ responsibility)

- احترام به فرآیند محرمانه ارزیابی و خودداری از به‌کارگیری اطلاعات، بحث‌ها، تفاسیر و ایده‌های به‌دست‌آمده در فرآیند داوری یا استفاده از داده‌ها و مفاهیم جدید مقاله به له یا علیه پژوهش‌های خود یا دیگران یا برای انتقاد

- داوران باید نظرات خود را برای تصمیم‌گیری در مورد انتشار یا عدم انتشار مقاله، در قالب فرم داوری ارائه شده و در مدت‌زمان مقرر به دفتر نشریه ارائه دهند.

-داوران باید درصورتی‌که مقاله در حوزه تخصص آنها قرار ندارد و یا در مدت‌زمان ارائه شده امکان داوری مقاله را ندارند، موضوع را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دفتر نشریه اطلاع دهند.

- درصورتی‌که داوران ازروی مقاله بدون نام، هویت نویسندگان مقاله را تشخیص دهند، لازم است به‌منظور جلوگیری از پیش‌داوری و تضاد منافع دفتر نشریه را مطلع کنند.

- اعلام نظر تخصصی و اصلاحی به طور روشن و واضح، بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی در مهلت زمانی معین به سردبیر نشریه و نویسنده(گان) و دوری از اعمال‌نظر سلیقه‌ای، صنفی، نژادی و مذهبی در داوری مقاله

- داوران موظف‌اند رفتارهای سوء پژوهشی را که در فرایند داوری با آنها برخورد می‌کنند، به دفتر نشریه اطلاع و مستندات مربوط به آنها را در اختیار دفتر نشریه قرار دهند (به‌عنوان نمونه شباهت مقاله با مقاله‌ای که در سایر نشریات به چاپ رسیده است یا مصادیق مربوط به سرقت علمی یا جعل و تحریف داده‌ها).